Uydu genel anlam itibariyle bir cismin etrafında dönen nesnelerdir. Haberleşmede kullanılan uydular ise bir roket aracılığıyla fırlatılarak dünya yörüngesine yerleştirilir. Bu uydular kablosuz alıcı ve vericiye sahip yapay uydulardır. Haberleşme uyduları konumlandırıldığı yörüngeye ve işlevlerine göre farklılık gösterir.
İlk haberleşme uydusu 1950 yılında Rusya tarafından geliştirildi. Bu uydu basketbol sahası büyüklüğündeydi. Fakat boyutu bu kadar büyük olmasına rağmen haberleşme adına birçok görevi başarıyla yerine getiremiyordu. Günümüzde kullanılan uydular ise yüzlerce farklı dijital sinyali okuyabilecek kapasiteye sahip olarak üretildi.
Uydu Haberleşmesi Nasıl Yapılır?
Uydu haberleşme sistemi çift yer istasyonu ve en az 1 uydudan oluşmaktadır. Uyduya mikrodalga sinyalleri gönderen bir verici yer istasyonu bulunmakla birlikte, bu sinyalleri uydudan alan bir de alıcı yer istasyonu bulunmaktadır. Burada önemli olan sinyallerin uygun frekans ve güce göre alınmasıdır. Mikrodalga sinyalleri atmosfer kayıplarından dolayı zayıflayarak uyduya ulaşır. Bunun nedeni ise uydunun dünyadan 35 bin km'den fazla uzakta yer almasıdır. Uydu haberleşmesinin daha iyi yapılabilmesi için yer istasyonlarının uyduya ideal güçte ulaşabilmeleri amacıyla geniş açıklı antenler geliştirilmiştir. Bunun yanında yüksek güçlü mikrodalga sinyalleri kullanılır. Sinyaller zayıf olsa dahi geniş açıklığa sahip parabolik antenler ile rahatlıkla okunabilmekte. Haberleşmede kullanılan uydu antenleri, yüksek termal gürültülerden ve mikrodalga sistemlerinin interferanslarından korunmak için yan lobe tasarımına sahip olmalıdır.
Haberleşme Uydu Çeşitleri
İzledikleri yörüngelere göre isimlendirilen haberleşme uydu çeşitleri, yeryüzüne olan uzaklıkları nedeniyle farklı avantajlara ve dezavantajlara sahiptir.
LEO - Alçak Uydu Yörüngesi (Low Earth Orbit)
MEO - Orta Uydu Yörüngesi (Medium Earth Orbit)
GEO - Eşzamanlı Uydu Yörüngesi (Geostationary Earth Orbit)
HEO - Yüksel Eliptik Yörünge (High Eliptic Orbit)
PEO - Kutup Dünya Yörüngesi (Polar Eath Orbit)
Haberleşme Uydusu Ne İş Yapar?
• Haberleşme uydularının temel amacı, yer istasyonundan gelen sinyalleri başka bir yer istasyonuna göndermektir. Transponder adı verilen bölüm, bu işten sorumludur. Gelen sinyalleri doğru frekansta alma, sinyalleri geri gönderme ve frekansın dönüştürülmesi işlemlerini transponder yapar.
• İnternet ve televizyon yayıncılığı açısından uydular büyük bir öneme sahiptir. Bu tür yayınlarda merkez tarafından uyduya iletilen sinyaller, yine frekansları düzenlenerek geniş alanlara gönderilir ve bu sayede farklı coğrafyadaki kullanıcılar tarafından izlenebilir.
• Uydular haberleşme ve yayın amacıyla kullanılabildiği gibi casusluk ve bilgi edinme maksadıyla da kullanılabilmektedir. Bu türde olan uydular, bünyesinde gelişmiş optik cihazlar, farklı işlevleri olan sensörler, video kayıt cihazları ve fotoğraf makineleri barındırır. Alınan bilgiler bir merkeze iletilir.
Yer İstasyonu Nedir?
Transmitter: Gönderici
Receiver: Alıcı
Yer istasyonları gönderici ve alıcı olmak üzere iki farklı görev için tasarlanmıştır. Coğrafi konumun ihtiyacına ve network çeşidine göre haberleşme amacıyla kullanılan yer istasyonu çeşitleri: LNB, çanak anten, RFT, uydumodem, OMT ve HPA'dır. Bunların yanında kullanım yeri ve amacına göre daha farklı onlarca tür yer istasyonu mevcuttur. Haberleşme sistemlerini etkileyen faktörler ise link parametreleri, iletim protokolleri, sistem ekipmanları ve networking gibi etkenlerdir.
Haberleşme Uyduları Enerjiyi Nasıl Temin Eder?
Uydular yörüngelerinde kalabilmek ve bünyesindeki ekipmanları çalıştırmak için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Uydularda genel olarak şarj edilebilir güneş pilleri vardır. Bunun yanında kimyasal enerji ile elektrik enerjisi elde edilebilmektedir. Ancak uydunun yörüngeye doğru bir şekilde konumlandırılması için başlangıçta da enerji gereklidir. Bu enerji fırlatma roketinden temin edilir ve uydu yer çekiminden kurtulduğu andan itibaren roketten ayrılır.
- Yanıtla
Kalıcı bağlantı