Plastisol, en kısa ifadesiyle, metal yüzeylerin çeşitli amaçlara ulaşmak için plastikle kaplanması işlemidir. Temel amaçlar arasında;
- Aşınmaya karşı metalin dayanıklılığını artırarak ömrünü uzatmak,
- Sivri ve keskin yüzeylere yumuşaklık vermek,
- Isı ve elektrik karşısında yalıtkan yüzeyler elde etmek,
- Kimyasallarla etkileşim içindeki elemanlar için koruma sağlamak ve bu sayede kullanım ömrünün uzamasını sağlamak,
- Kaymaya engel olmak,
- Titreşimi azaltmak ve
- Yüzeylerin dekoratif ve esnek görünmesini sağlamak yer almaktadır.
Plastisol Hangi Alanlarda Kullanılır?
Plastisol kaplama birçok sanayi kolunda kullanılmaktadır. Bu uygulamanın yaygın olarak görülebileceği başlıca alanlar otomotiv sanayii ve askeri donananımın üretimidir. Bu kaplama uygulaması kumanda kollarında, her çeşit makine ekipmanlarına, otomotiv sanayiinde kullanılan yedek parçalarda, askılama sistemleriyle bağlantı elemanlarında ve her çeşit metal üzerine yapılan plastik kaplamalarda kullanılmaktadır. Son dönemler için yapılan deneme ve uygulamalar, bu uygulamanın metal ürünler dışında beton fiber, ağaç, sert plastik ve benzeri alanlar için de iyi sonuçlar verdiğini göstermektedir. Bununla birlikte en iyi sonuç alınan yüzeyler metallerdir. Pütürlü mat yüzeyler için kullanılmak üzere pütürlü plastisol üretilmektedir. Pütürlü kaplama malzemesi, yüzme havuzları, çocuklar için üretilen oyun alanları ve el aletleri ile tutucu özelliği olan parçalar için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Işık ve ısı stabilizatörlerinin, bağlayıcı maddelerin, alev geciktiricilerin ve diğer katkı maddelerinin kullanılması plastisolün otomotiv sektörü ve askeri donanımı da içerecek şekilde birçok sanayi kolunda kullanılmasına olanak vermektedir. Çocuk oyun gruplarının kaplanmasında da kullanılan malzeme, hırdavatlarda, makine sanayiinde, inşaat ve tekstil ürünlerinde ve medikal araçlarda da kullanılmaktadır.
Tüm metal ve alüminyum yüzeylerin yanı sıra sac yüzeylere ve galvanizli saclara rahatlıkla uygulanabilen ürün genel uygulamalar ve deniz ortamı için de uygundur. Beyaz eşyaların kaplanmasında yeri olan malzemenin diğer uygulama alanları arasında metal çitler, açık alanda kullanılacak olan spor aletleri ve kent mobilyaları, aydınlatma direkleri, trabzanlar, akü kasaları, su, gaz ve petrol boruları ve yangın söndürücüler yer almaktadır.
Plastisolün Kaplama Yapılışı ve Avantajları
Plastisol kaplama diğer kaplamalara nazaran daha kalın olan ve 10 mm’ye kadar ulaşan kalınlık elde edilebilen bir uygulamadır. Dış etkenler, kimyasallar, aşınma ve ısıya maruz kalma sonucunda etki altında kalabilecek parçalar için, ön ısıtma işlemi yapılmadan önce kaplanmak istenen parçanın astarlanması plastisolde dayanıklılık, yırtılma mukavemeti ve aşınma direnci açısından önemlidir. Bu işlem sayesinde ses yalıtımında mükemmellik sağlanırken aynı zamanda titreşim azaltılmakta, elektrik ve ısıya karşı yalıtım sağlanmaktadır. Kaplama ana renklerde üretilmektedir. Kaplama malzemesi için istenen kalınlıkla bağlantılı olarak 150 dereceden 300 dereceye kadar farklı sıcaklıklar uygulanmaktadır. Ev tipi ya da endüstriyel fırınlarda basit bir şekilde uygulanabilmektedir. Kaplama yapılmak istenen ürün ısıtıldıktan sonra soğuk boyaya daldırılarak yeniden fırınlanmaktadır.
Kaplama işleminin sunduğu avantajlar arasında şu hususlar öne çıkmaktadır:
- Metal parçalarda bulunan keskin kısımlar yok edilir ya da minimuma indirilir.
- Kaplama yapılan parçalar ile uyum ve dengesi mükemmeldir.
- Kısmi olarak kaplama yapılan ürünlere dekoratif bir görünüm kazandırır.
- Bazı ürünlerde bu uygulama öncesinde ikinci bir işlemin yapılmasının gerekli olmaması maliyetleri düşürmede etkilidir.
- Çevresel şartların ağır olduğu, uzun süre dayanıklılık gerektiren ortamlar için koruma performansı yüksektir.
- Yıpratıcı ve aşındırıcı etkilere yol açan su, asit ve baz ya da tuz gibi maddeler karşısında dahi renk ve parlaklığını uzun süre korumaktadır.
- Ultraviyole ışınlar karşısında rengi ve parlaklığı uzun süre bozulmamaktadır.
- Soyulmaya, çatlamaya ve kimyasal maddelere karşı dirençlidir.
